Astronomët kanë zbuluar një tufë galaktikash, një vrimë e zezë supermasive në qendër të saj që daton që nga kohët e hershme të Universit, një zbulim që ndihmon për të kuptuar më mirë formimin e këtyre fenomeneve kozmike enigmatike, sipas një studimi të publikuar sot.
Skena, e vëzhguar nga Observatori Jugor Europian (ESO), ndodh ndërkohë që Universi nuk është as një miliard vjet i vjetër, ose 10% e moshës së tij aktuale (13,8 miliardë vjet): gjashtë galaktikat janë bllokuar në filamente kozmike të ngjashme me rrjetën e një merimange, të kapura nga një vrimë e zezë gjigante me një miliard masa diellore, që fshihet në zemër të strukturës.
“Këto vrima të zeza të para, të cilat do të kishin lindur nga shembja e yjeve të parë, janë një nga objektet më të vështira astronomike për t’u kuptuar”, theksom Marco Mignoli, nga Instituti i Astrofizikës së Bolonjës (Itali), autor kryesor i studimit të botuar në revistën ”Astronomy & Astrophysics”.
“Më parë, ne menduam se ishin të vegjël dhe se ata u rritën me kalimin e kohës, mbi 13 miliardë vjet. Por gjetja e tyre kaq herët në historinë e Universit tregon se ata kanë evoluar shumë më shpejt”, theksoi astrofizikanti Françoise Combes, nga laboratori LERMA në Observatorin Paris-PSL.
Si është e mundur kjo rritje e shpejtë? Studimi sugjeron që rrjeti i pamasë i filamenteve dhe galaktikave që grumbullohen në të përmbajnë gaz të mjaftueshëm për të siguruar “karburantin” që i nevojitet vrimës së zezë, duke gllabëruar gazin nga filamentet e galaktikës kryesore, ajo që zotëron më shumë, në zemër të së cilës ai strehohet, ai shndërrohet në një gjigand kozmik me kalimin e kohës.
“Në fillimet e Universit, kishte shumë më shumë gaz dhe një dendësi shumë më të lartë se sot,” përshkruan Françoise Combes, medalist i artë CNRS 2020. Pikërisht në këto rajone “tepër të dendura”, filamentet, ku gjithçka ndodhi më shpejt, ishin në gjendje të formonin objekte të tilla.
