Departamenti Amerikan i Shtetit ka publikuar raportin në luftën kundër pastrimit të parave për vitin 2020. Në raport thuhet se Shqipëria nuk ka bërë asnjë përparim. Disa nga shkaqet e korrupsionit janë institucionet e dobëta ligjore e qeveritare, si dhe paratë e trafikut të drogës që hyjnë në Shqipëri.
“Qeveria e Shqipërisë nuk bëri asnjë përparim të dukshëm drejt pengimit të pastrimit të parave dhe krimeve financiare në vitin 2020. Shqipëria mbetet e ndjeshme ndaj pastrimit të parave për shkak të korrupsionit, rrjeteve të krimit të organizuar dhe institucioneve të dobëta ligjore dhe qeveritare. Vendi ka një ekonomi të madhe parash dhe sektor informal, me flukse të konsiderueshme parash nga jashtë në formën e remitancave dhe investimeve të ndryshme. Krimet kryesore të gjenerimit të të ardhurave në Shqipëri përfshijnë trafikimin e drogës, evazionin fiskal dhe kontrabandën. Organizatat kriminale shqiptare kanë lidhje me rrjetet që veprojnë në Evropë dhe Amerikën e Jugut. Shqipëria regjistroi disa përparime me përdorimin e ligjit të saj të konfiskimit antimafia, duke përfshirë konfiskimin e 40 përqind të pasurive që i përkisnin mbretit famëkeq të drogës Klement Balili, i quajtur “Escobar i Ballkanit”. Reformat e vazhdueshme gjyqësore, duke përfshirë vettingun e gjyqtarëve dhe prokurorëve për të çrrënjosur korrupsionin nga sektori i drejtësisë dhe krijimin e njësive të shumta policore të specializuara që synojnë krimet financiare dhe ekonomike, kanë përmirësuar perspektivat e Shqipërisë për adresimin e pastrimit të parave. Sidoqoftë, këto përpjekje vështirësohen nga sfidat e kapacitetit në institucionet e drejtësisë të krijuara së fundmi dhe korrupsioni i përhapur që minon shtetin e ligjit. Trafikimi i narkotikëve dhe aktivitete të tjera të krimit të organizuar janë burimet kryesore të pastrimit të parave.”
Raporti thekson se Shqipëria duhet të zbatojë në mënyrë efektive ligjet ekzistuese dhe të vazhdojë të zhvillojë kapacitetin e policisë dhe prokurorëve të saj për t’u përqëndruar në korrupsion, pastrim parash dhe krime ekonomike.
“Shqipëria duhet të zbatojë në mënyrë efektive ligjet ekzistuese dhe të vazhdojë të zhvillojë kapacitetin e policisë dhe prokurorëve të saj për t’u përqëndruar në korrupsion, pastrim parash dhe krime ekonomike. Personeli i Byrosë Kombëtare të Hetimit, i cili është krahu hetimor i SPAK, ka pësuar vonesa, por po vazhdon. Reformat thelbësore të kodit penal në 2016 dhe 2017 kishin për qëllim të ndërtonin një sistem më efektiv, por zbatimi i këtyre reformave është ende një sfidë. Pavarësisht nga një numër i konsiderueshëm i hetimeve të pastrimit të parave në vitet e fundit, numri i të lidhurve.”
46 për qind gjyqtarëve dhe prokurorëve të verifikuar deri më sot, shton raporti, kanë dështuar si rezultat i pasurisë së pashpjegueshme.
“Ndryshimet e fundit ligjore dhe të politikave kanë përmirësuar aftësinë e Shqipërisë për të luftuar pastrimin e parave dhe krimet financiare, megjithëse zbatimi ka qenë i paqëndrueshëm. Ligji Anti-Mafia u ndryshua në vitin 2020 për të përmirësuar menaxhimin e pasurive të konfiskuara. Ligji shqiptar kërkon zbulimin vjetor të pasurive nga zyrtarët publikë, duke përfshirë një kërkesë që zyrtarët të deklarojnë trajtim preferencial dhe pronësi përfituese të pasurive. Dispozitat gjithashtu ndalojnë zyrtarët të mbajnë para të konsiderueshme jashtë sistemit bankar. Reformat kushtetuese dhe ligjore në vitet e fundit përfshijnë reformat në sistemin e drejtësisë dhe verifikimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve për pasuri të pashpjegueshme. Dyzet e gjashtë përqind e gjyqtarëve dhe prokurorëve të verifikuar deri më sot kanë dështuar si rezultat i pasurisë së pashpjegueshme ose të pasur lidhje personale me subjekte të dyshimta, dhe një tjetër 17 përqind kanë dhënë dorëheqjen për të shmangur kontrollin. Shqipëria ka një treg të konsiderueshëm të zi për mallrat e kontrabanduara që lehtësojnë kontrollet e dobëta të kufijve dhe zbatimi i doganave. Gjykatat shpesh refuzojnë të dënojnë për pastrim parash, në mungesë të një dënimi për një vepër penale.”
