Ish-shefi dikur i policisë sekrete të Maqedonisë së Veriut, Saso Mijalkov, u dënua me 12 vjet burg për organizimin e përgjimit të paligjshëm të mijëra njerëzve midis vitit 2008 dhe 2015.
Në një vendim të shkallës së parë, Gjykata Penale e Shkupit të premten e gjeti ish-shefin e policisë sekrete, Saso Mijalkov, fajtor për të tre akuza, lidhje kriminale, shfrytëzim posti dhe për marrje shpërblimi për ndikim të paligjshëm, duke e dënuar atë me 12 vjet burg.
Vendimi në gjyq, që synonte të përcaktonte përgjegjësinë për aferën masive të përgjimit të paligjshëm që ishte në zemër të krizës së gjatë politike të Maqedonisë së Veriut disa vjet më parë, vjen gjashtë vjet pasi Social Demokratët në atë kohë në opozitë zbuluan për herë të parë operacionin në 2015.
Zbulimet e futën vendin në një krizë të thellë politike, e cila përfundoi vetëm me rrëzimin e ish-kryeministrit Nikola Gruevski dhe partisë së tij VMRO DPMNE në mes të 2017.
Gjykata gjithashtu shpalli fajtorë edhe 10 të pandehurit e tjerë në gjyqin e profilit të lartë “Target-Fortress”. Të gjithë të dyshuarit ishin ish-zyrtarë të lartë dhe ish-punonjës policie.
Ish zyrtarët e policisë sekrete Goran Grujevski dhe Nikola Boskoski u dënuan me 15 vjet burg secili, pasi u shpall fajtor për shoqëri kriminale dhe keqpërdorim të detyrës. Të dy burrat u gjykuan në mungesë, megjithatë, pasi ata po i fshihen drejtësisë në Greqi.
Ish-zyrtari i policisë sekrete Toni Jakimovski u dënua me gjashtë vjet burg, ndërsa një tjetër ish-zyrtare e policisë sekrete, Nadica Nikoliç, u dënua me tre vjet burg pasi u shpall fajtore për pjesëmarrje në grupin kriminal që organizoi dhe kreu përgjimet e paligjshme.
Gjykata gjithashtu dënoi me katër vjet burg ish-ministren e brendshme Gordana Jankuloska e cila u shpall fajtore për asistim në shkatërrimin e pajisjeve përgjuese të përdorura për përgjimet e paligjshme gjatë 2015.
Sipas akuzave, midis vitit 2008 dhe 2015, kur Gruevski ishte në pushtet, të pandehurit përgjuan në mënyrë të paligjshme më shumë se 4,200 numra telefonik pa marrë urdhra gjykate për ta bërë këtë.
1,541 telefona të tjerë u përgjuan gjithashtu me urdhër të gjykatës për një periudhë kohe, por sipas prokurorisë, ata u ndoqën në mënyrë të paligjshme si përpara lëshimit të urdhrave të gjykatës ashtu edhe pasi ato kishin skaduar.
“Gjykata ishte padyshim e bindur se përgjimi masiv i paligjshëm ishte bërë duke keqpërdorur policinë sekrete dhe pajisjet e saj dhe nuk ishte kryer nga ndonjë palë e tretë ose individ”, i tha gjykatës një nga kryetarët e trupit gjykues, Vladimir Tufegdziç.
Gjykata tha gjithashtu se ishte e bindur “se organizatori i këtij grupi kriminal ishte pikërisht i pandehuri Saso Mijalkov, në një kohë kur ai mbante pushtetin e vërtetë”, tha Tufegdziç.
“Mijalkov mbajti nën kontroll anëtarët e tjerë të grupit, garantoi imunitetin e tyre nga ndjekja penale dhe përgatiti motivet e mbikëqyrjes së paligjshme të qytetarëve duke thënë se telefoni i kujt duhej të përgjohej. Ai kishte njohuri për gjurmimin e numrave në çdo moment”, vazhdoi Tufegdziç.
Kur afera u bë publike në vitin 2015, grupi u përpoq të mbulonte gjurmët e tyre dhe shkatërroi në mënyrë të paligjshme pajisjet që ata kishin përdorur në mënyrë të paligjshme me pretekstin e rremë se ishin të vjetra, dëgjoi gjykata.
Gjykata dha dënime me kusht me dy vjet burg për pesë të pandehurit: Vladimir Varelov, Marijan Sumolikovski, Silvana Zlatkova, Vasil Isakovska dhe Valentina Simonovska.
Si një rrethanë lehtësuese për këta të pandehur, gjykata vuri në dukje se, si punonjës të rangut më të ulët në policinë sekrete, ata ishin nën presion të jashtëzakonshëm nga eprorët e tyre për të ndihmuar në krime.
Përgjimet në zemër të krizës politike të Maqedonisë së Veriut
Më 9 shkurt 2015 kur opozita e atëhershme dhe tani Social Demokratët në pushtet zbuluan për herë të parë skemën masive të përgjimeve të paligjshme, ata akuzuan kryeministrin e atëhershëm Gruevski dhe shefin e policisë sekrete Mijalkov për organizimin e përgjimit të mijëra njerëzve.
Përgjimet ngritën akuza serioze në lidhje me ndikimin e regjimit të Gruevskit, duke sugjeruar që qeveria ishte e përfshirë në emërimin e gjykatësve dhe prokurorëve, manipulimin e zgjedhjeve, futjen në kurth të kundërshtarëve politikë, përgjimin e opozitës, biznesmenëve, bankierëve, avokatëve dhe reporterëve – dhe madje edhe vetë ministrave të tij.
Skandali e futi vendin në një krizë politike për dy vjet e gjysmë që përfundoi në maj 2017 me rënien nga pushteti të Gruevskit dhe partisë së tij VMRO DPMNE.
Gjyqi i koduar “Target-Fortress” nga autoritetet, filloi më 22 dhjetor 2017. Mijalkov dhe dhjetë të tjerë u vetëdeklaruan të pafajshëm.
Para fillimit të gjykimit, një e pandehur tjetër, punonjëse e policisë sekrete Elena Dzilanova, pranoi fajësinë dhe mori një dënim me kusht.
Një nga momentet më të rëndësishme në gjyq ndodhi më 6 nëntor 2018, kur personi që ndihmoi në marrjen e përgjimeve inkriminuese nga policia sekrete – një ish-punonjës i policisë sekrete, Gjorgi Lazarevski – dëshmoi në gjykatë.
Lazarevski, së bashku me kolegun e tij Zvonko Kostovski nga Agjencia tashmë e shpërbërë e Sigurisë dhe Kundërzbulimit, UBK, dhe një ish-oficer i inteligjencës, Zoran Veruseski, përbënin treshen që ndihmoi në kontrabandimin e përgjimeve inkriminuese nga ndërtesa e policisë sekrete. Materiali përfundoi në duart e Social Demokratëve.
Lazarevski i tha gjykatës se treshja nisi t’i merrte provat inkriminuese të përgjimeve të paligjshme në 2010.
Ai përdori DVD për të nxjerrë përgjimet dhe e bëri këtë deri në vitin 2013, kur u shkarkua. Ai tha se ia dorëzoi Verusevskit, i cili ishte afër Social Demokratëve dhe që dinte të analizonte siç duhet bisedat e regjistruara fshehurazi.
“Unë e konsideroja Verusevskin një profesionist i cili nuk ishte anëtar konvencional i partisë. Verushevski dinte si t’i përpunonte materialet, ai ishte diskret dhe punoi vetëm”, tha ai.
Verusevski tha se ai ia dorëzoi materialet udhëheqësit të Social Demokratëve Zoran Zaev, i cili tani është kryeministër, duke besuar se kjo do të ishte mënyra më e mirë për të zbuluar skemën e paligjshme.
Por ai tha gjithashtu tha se ai beson se ish-shefi i policisë sekrete Mijalkov u akuzua gabimisht për organizimin e operacionit, duke argumentuar se organizatori i vërtetë pas përgjimit ishte ish-kryeministri Gruevski, për shkak të “fiksimit të tij për të qëndruar në pushtet”.
Megjithatë, Gruevski kurrë nuk u padit drejtpërdrejt për pretendimet për përgjimet masive. Ai u largua nga vendi në 2018, duke shmangur një dënim me burg në një çështje tjetër. Ai që atëherë ka shijuar azil politik në Hungari.
Kryeministri aktual Zaev dëshmoi në këtë çështje në tetor 2019, duke konfirmuar se i kishte marrë kasetat nga Verusevski dhe duke thënë se ai vendosi t’i bënte publike ato, sepse nuk kishte besim te sistemi gjyqësor nën udhëheqjen e Gruevskit.
Partia e Zaevit më vonë ia dorëzoi të gjithë grupin e përgjimeve Prokurorisë Speciale, e cila nisi hetimin fillestar për këtë çështje.
Gjatë gjyqit, shumë gazetarë, biznesmenë, politikanë dhe individë të tjerë të shquar që u përgjuan u shfaqën për të dëshmuar si dëshmitarë.
Në 18 janar të këtij viti, Mijalkov përsëriti në gjykatë se ai ishte i pafajshëm për të gjitha pikat në aktakuzë.
Mijalkov këmbënguli se ai “kurrë, askujt ose në asnjë mënyrë, nuk i kishte dhënë një urdhër verbal ose me shkrim për ndonjë veprim në lidhje me mbikëqyrjen e ndonjë komunikimi”.
“Gjatë gjithë gjyqit nuk kemi parë një provë të vetme materiale ose verbale që sugjeron të kundërtën”, tha ai.
Mijalkov i qëndroi pretendimit të tij gjatë gjykimit se përgjimi ishte një vepër e shërbimeve të fshehta të inteligjencës që nuk ishin pjesë e policisë sekrete.
“Pasi Zaev filloi të më kërcënonte në vitin 2015, Ministria e Brendshme ftoi ekspertë të lartë në këtë fushë nga një kompani e njohur e huaj, e cila qe në gjendje të përcaktonte, duke përdorur pajisjet e veta, që kohë pas kohe, në vende të ndryshme , kryesisht në qendër të Shkupit, një autor i panjohur po kryente përgjime të paligjshme dhe regjistronte biseda telefonike, duke përdorur pajisje të lëvizshme vendndodhja e të cilave ndryshonte vazhdimisht”, tha Mijalkov. /BIRN/