Përshkallëzimi i fundit i konfliktit midis Izraelit dhe militantëve të Hamasit në Gaza është shoqëruar me dënime, protesta dhe shqetësime për fatin e dhjetëra mijëra njerëzve nga Ballkani që jetojnë në zonën e konfliktit.
Ndërsa luftimet midis Izraelit dhe forcave të Hamasit në Rripin e Gazës hynë në një ditë të tretë radhazi, qeveritë në Ballkan dhe Evropën Qendrore dhe Lindore kanë shprehur shqetësim për sigurinë e qytetarëve të tyre që punojnë dhe jetojnë në zonë, pasi u raportua se kanë humbur jetën shtatë izraelitë dhe 72 palestinezë.
Me Izraelin që tani po kërcënon gjithashtu një pushtim të gjithanshëm të Gazës, qytetarët palestinezë që jetojnë në Ballkan dhe vendasit kanë dalë në rrugë për të akuzuar Izraelin për agresion.
Të mërkurën, rreth njëqind palestinezë demonstruan në Sheshin e Republika të Beogradit duke shfaqur ose thirrur slogane si: “Çlironi Palestinën”, “Liri Jeruzalemit” dhe “Stop vrasjes së fëmijëve”.
Një përfaqësues i diasporës palestineze në Serbi, Sami Hijo, i bëri thirrje popullit serb të bashkohet në denoncimin e “vuajtjeve” të popullit palestinez të cilët, tha ai, po i nënshtroheshin “agresionit brutal të ushtrisë izraelite” për “se po mbrojnë atdheun e tyre”.
Dhjetëra banorë palestinezë dhe qytetarë të tjerë të kryeqytetit të Malit të Zi, Podgoricë, gjithashtu organizuan një demonstrim të mbështetjes për palestinezët në Gaza të mërkurën.
Në Bukuresht, Rumani, Koalicioni për Solidaritet Rumani-Palestinë bëri thirrje për një demonstratë për të dënuar veprimet e Izraelit më 15 maj.
Megjithatë, nga ana tjetër, udhëheqësi i komunitetit hebre të Rumanisë dhe përfaqësuesi i pakicës hebreje në parlament, dënoi “organizatën terroriste Hamas” sipas pretendimeve se ajo po shënjestronte “popullsinë civile” të Izraelit, duke shtuar se Izraeli ka të drejtë të mbrojë veten.
Pas disa javë përplasjesh midis të rinjve palestinezë dhe policisë izraelite rreth një xhamie në Jeruzalemin Lindor, militantët palestinezë në Gaza të hënën filluan të qëllonin me qindra raketa në drejtim të Izraelit. Ushtria izraelite u përgjigj me sulme ajrore që vranë komandantët e lartë të Hamasit dhe rrëzuan një kullë dhe ndërtesa të tjera që thuhet se u përkisnin shërbimeve të inteligjencës dhe grupit islamik.
Luftimet kanë ngritur shqetësim për mirëqenien e diasporës së madhe ballkanase në Izrael.
Media moldave të mërkurën raportoi se një grua moldave ishte plagosur në Tel Aviv, Izrael, nga një prej raketave të lëshuara nga militantët palestinezë nga Rripi i Gazës. Postimet në rrjetet sociale nga moldavët thanë se gruaja kishte nevojë për kujdes mjekësor pasi u ndihmua nga kalimtarët në kohën e incidentit.
Dhjetëra mijëra njerëz me shtetësi moldave, ose me origjinë moldave, kryesisht me origjinë hebreje, e quajnë Izraelin shtëpinë e tyre. Në vitin 2019, Izraeli u bë vendi i dytë më i madh i burimit të remitancave për Moldavinë, pas Italisë dhe përpara Rusisë.
Megjithatë, konsulli i nderit i Serbisë në Izrael, Aleksandar Nikoliç, të mërkurën tha për kanalin televiziv K1 se asnjë nga rreth 1,500 shtetas serbë që banonin në Izrael nuk ishte vrarë ose plagosur si rezultat i raketave të qëlluara nga Gaza.
Nikoliç tha se nuk po mendoheshin plane për evakuim. “Qytetarët e Serbisë në Izrael janë mirë, të gjithë jemi në kontakt me ta. Shpresoj që kjo të kalojë sa më shpejt të jetë e mundur”, shpjegoi ai.
Një siguri e ngjashme erdhi edhe nga ambasadorja Bullgare në Izrael, Rumyana Buchvarova, e cila tha për një televizion bullgar se asnjë shtetas bullgar nuk është prekur drejtpërdrejt nga përshkallëzimi. Radio Kombëtare Bullgare tha se afërsisht 50,000 qytetarë bullgarë, hebrenj dhe jo-hebrenj, aktualisht jetojnë në Izrael.
Rumunët të gjendur në të dyja anët
Rumania fqinje është një tjetër vend në Ballkan me lidhje të forta si me Izraelin dhe Palestinën. Sipas autoriteteve izraelite, më shumë se 80,000 njerëz të lindur në Rumani jetojnë në vend. Shumica janë hebrenj të lindur në Rumani që bënë “aliyah” – lëvizin nga diaspora për në shtetin e Izraelit – por Izraeli është gjithashtu shtëpi e shumë rumunëve jo-hebrenj që shkuan atje për të punuar.
Shumë palestinezë kanë studiuar në Rumani, kryesisht gjatë kohës së ish-diktatorit komunist Nicolae Ceausescu. Qeveria e Bukureshtit të mërkurën tha se rreth 320 deri në 350 shtetas rumunë jetojnë në Rripin e Gazës.
Por thuhet se asnjë qytetar rumun deri më tani nuk ka kërkuar ndihmë konsullore, qoftë në Izrael apo në territoret palestineze, përfshirë Gazën, që kur shpërtheu konflikti të hënën.
Qeveria rumune ka krijuar një task forcë për të monitoruar situatën dhe po u bën thirrje qytetarëve të paraqiten në ambasadën në Tel Aviv ose përfaqësinë rumune në Ramallah, në Bregun Perëndimor, nëse ndonjë qytetar ka nevojë për ndihmë.
Kriza zbulon ndasitë e vjetra dhe të reja
Kriza e fundit midis Izraelit dhe Hamasit ka bërë të qartë hendekun midis atyre që dënojnë Hamasin për lëshimin e raketave në Izrael dhe atyre që e shohin përshkallëzimin si pasojë e pushtimit të Palestinës nga Izraeli.
Në Kosovë, ku njerëzit tradicionalisht janë simpatizues për palestinezët, disa përdorues të rrjeteve sociale postuan në Tëitter se Palestina nuk e meritonte më mbështetjen e tyre, pasi Autoriteti Palestinez nuk e njeh shtetësinë e Kosovës ndërsa Izraeli po.
Kjo pikëpamje pasqyron veprimet e fundit diplomatike izraelite në rajon. Kosova marsin e kaluar u bë vendi i parë me shumicë myslimane që njohu Jerusalemin si kryeqytet të Izraelit, duke hapur ambasadën e saj në qytetin polemik, në këmbim që Izraeli ta njohë Kosovën.
Megjithatë, kosovarë të tjerë në rrjetet sociale shprehën mbështetje për palestinezët, duke krahasuar trajtimin e Gazës në duart e Izraelit me sundimin e ashpër të Serbisë dhe agresionin ndaj Kosovës në vitet 1990.
Në Bosnjë dhe Hercegovinë, ku rreth gjysma e popullsisë janë myslimanë, përçarja për konfliktin shkon në mënyrë të parashikueshme përgjatë vijave etnike dhe fetare.
Sefik Dzaferoviç, një anëtar mysliman boshnjak i presidencës boshnjake, të martën, dënoi mënyrën se si Izraeli po i trajton palestinezët që jetojnë në Jerusalem, duke akuzuar Izraelin për mosrespektim të xhamisë al-Aqsa të qytetit, ku filluan përleshjet në qytet.
“Mosrespektimi për xhaminë dhe për myslimanët në këtë muaj të shenjtë të Ramazanit meriton dënim në çdo mënyrë”, tha Dzaferoviç për mediat. Të martën, bashkia e qytetit në Sarajevë, u ndriçua me një flamur palestinez.
Megjithatë, Milorad Dodik, anëtari serb i presidencës, mbrojti të drejtën e Izraelit për të mbrojtur veten nga sulmet ndaj popullsisë së tij.
“Disa po i nxisin vazhdimisht palestinezët atje të kërkojnë diçka, në vend që të pranojnë që po formohen dy shtete për të dy popujt atje dhe se kjo do të jetë marrëveshja dominuese midis hebrenjve, izraelitëve dhe vetë palestinezëve”, tha Dodik për mediat te merkuren.
Në Shqipëri, një vend sekular, por me shumicë myslimane, Ministria e Jashtme shkroi në Tëitter se Tirana “është thellësisht e shqetësuar për përshkallëzimin e dhunës në Jerusalem dhe në dhe përreth Gazës”.
Por gjithashtu tha se “sulmet me raketa të Hamasit kundër Izraelit janë të pajustifikueshme dhe rrezikojnë një përshkallëzim serioz të dhunës që do të sillte një dëm si për civilët izraelitë dhe ata palestinezë”.
Me një ton shumë të ndryshëm, presidenti i Turqisë Rexhep Tajip Erdogan i quajti veprimet e Izraelit “kundër vendimeve të marra nga organizatat e përbashkëta” dhe “kundër të drejtave themelore, ligjit ndërkombëtar dhe të gjitha vlerave njerëzore”.
Birn
