Më 1 shkurt 2021, Presidenti serb, Aleksandar Vučić ishte në Paris për bisedime me homologun e tij francez, Emmanuel Macron. Me atë rast, Macron i tha mysafirit të tij: “Unë veçanërisht dua të theksoj vendin që Serbia zë për Francën.” Vuçiq ishte po aq i ngrohtë: “Franca është një vend i rëndësishëm për ne dhe një mik tradicional i vërtetë i Serbisë.”
Përveç përzemërsisë së zakonshme diplomatike, tek vëzhguesit ballkanikë, vizita nënkupton që Serbia, vendi strategjikisht më i rëndësishëm në Ballkan, ka përqafuar Francën si mbështetësin e saj kryesor të madh në Perëndim.
Lidhjet midis Parisit dhe Beogradit kanë një themel të thellë historik. Ndikimi kulturor dhe politik francez frymëzoi Serbinë në rrugën e saj drejt pavarësisë nga Perandoria Osmane. Kushtetuta e parë e Serbisë, Kushtetuta e Sretenjes e vitit 1835 u frymëzua nga Franca. Në Luftën e Parë Botërore, Franca ishte aleati kryesor i Serbisë në Perëndim, duke çuar në ngritjen e Monumentit të Mirënjohjes për Francën që qëndron deri më sot në Kalemegdan, parkun historik dhe fortesën e Beogradit.
Në mes të dy luftërave botërore, Franca kishte një ndikim të fortë kulturor në Jugosllavinë e sapo themeluar. Franca ndihmoi në formimin e Antantës së Vogël, aleancës së lirshme të Mbretërisë së Jugosllavisë, Rumanisë dhe Republikës Çeke kundër Gjermanisë dhe Bashkimit Sovjetik.
Luftërat Jugosllave dhe pjesëmarrja Franceze në luftën e NATO-s kundër Serbisë 1999 tronditën këtë marrëdhënie të fortë historikisht. Akoma, gjatë asaj lufte, francezët kundërshtuan bombardimet e urave të Beogradit. Pas përmbysjes së regjimit të Sllobodan Milosheviç në vitin 2000, Presidenti francez Jacques Chirac ishte udhëheqësi i parë perëndimor që vizitoi Beogradin në fund të vitit 2001.
Sidoqoftë, integrimet në BE janë një rrugë e vështirë. BE po merret me sfidat e saj dhe në vitin 2020 Serbia nuk hapi asnjë kapitull të vetëm në bisedimet e saj të pranimit me BE mbi sundimin e ligjit në rënie. Vetë Macron është i lodhur nga moszgjerimi përpara i vetë reformave të sistemit të BE.
Në 2019, Franca vuri veton pikërisht në atë terren për hapjen e negociatave të anëtarësimit në BE të Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë. Metodologjia e re e zgjerimit të BE ishte rezultat i një kompromisi me Francën.
Atëherë, pse Beogradi po përqafon Parisin?
Përqafimi është për shkak të nevojës së Serbisë për të pasur një mbështetës të madh fuqie në Perëndim, veçanërisht pasi partneritetet e vjetra të Presidentit serb Vuçiq janë në krizë. Për vite me radhë, mbështetësi kryesor i Vuçiqit në Perëndim ka qenë Gjermania e udhëhequr nga Angela Merkel.
Në atë marrëdhënie, Vuçiç mbështeti politikat e Merkel gjatë krizës së migracionit, ndërsa përdori lidhjet me Merkel për legjitimimin e brendshëm. Ky partneritet po ftohet. Merkel është e pakënaqur me idenë e ndërrimit të tokës që Vučić mbrojti si një zgjidhje për mosmarrëveshjen e Kosovës me ish-Presidentin e Kosovës Hashim Thaçi gjatë presidencës së Donald Trump dhe me tendencat joliberale të Vuçiç në shtëpi. (Euronews, scan)
