Presidenti Trump nuk kursehet në kërcënime, që nga kanosja se do të mbyllë Twiterin, tek zotimi për të superuar vendimet e guverntorëve që mbajnë të mbyllura objektet fetare. Ai është shprehur se ka “autoritet total” për të detyruar shtetet të rihapin aktivitetin ekonomik, megjithëse udhëheqësit localë thonë se është herët për rihapje.
Në përballjen me pandeminë presidenti është shprehur se gëzon autoritet të gjerë, por studiuesit e së drejtës kushtetuese nuk mendojnë kështu.
“Presidenti në fakt ka autoritetet shumë të madh për t’u përgjigjur në një krizë të shëndetit publik. Por ai thjesht nuk ka këtë atoritet që pretendon,” thotë Stephen Vladeck, profesor i së drejtës në Universitetin e Teksasit.
Presidenti tha fillimisht se mund të detyronte guvernatorët të rihapnin ekonominë para se ata ishin gati për këtë hap. “Dikush që është president i Shteteve të Bashkuara ka autoritet total,” tha zoti Trump.
Presidenti hoqi dorë nga ky kërcënim, duke thënë se do ia linte vendimin shteteve. Por ai e përsëriti këtë kërcënim kur foli javën e kaluar se gëzon autoritet për rihapjen e objekteve fetare edhe në zona ku mbeten në fuqi urdhrat e qëndrimit në shtëpi.
Të martën, atij iu drejtua një pyetje lidhur me autoritetin që gëzon për një veprim të tillë. Presidenti nuk dha një përgjigje të drejtpërdrejtë.
“Mund ta bëj nëse dua. Kemi mënyra të ndryshme për të superuar vendimet e guvernatorëve dhe nëse është e nevojshme, do ta bëj,” tha presidenti.
Shtëpia e Bardhë nuk ka sjellë si argument ndonjë statut specifik, por zëdhënësi i presidentit tha në një deklaratë “çdo vendim i presidentit gjatë pandemisë është udhëzuar nga synimi për të mbrojtur shëndetin dhe jetën e amerikanëve”.
Presidenti Trump “nuk ka asnjë autoritet nëse e lexon dhe interpreton normalisht Kushtetutën dhe autoritetin federal për të dhënë urdhër që të rihapen objektet fetare,” thotë historiani Matthew Dallek.
Por historiani Dallek shtoi se thjesht fakti që zoti Trump nuk gëzon autoritetin për të bërë gjëra që zotohet të bëjë, nuk do të thotë që nuk do t’i bëjë, pra ai mund të nënshkruajë urdhra ekzekutive që më pas bllokohen nga gjykatat.
“Cfarë e ka ndalur më parë Presidentin Trump? Ai nuk është rezervuar shumë. Mendoj se do të bëjë ato që i duken në interes të tij në një moment të caktuar,” shton historiani.
Kur presidenti deklaroi gjendje emergjente për pandeminë në muajin mars, ai aktivizoi 100 agjenci të ndryshme qeveritare. Por ai nuk i ka vënë shumë prej tyre në punë, thotë zoti Vladeck.
“Një ndër ironitë e këtij momenti është se presidenti ka një numër kompetencash që në fakt nuk i ka përdorur. Por ai vazhdon të flasë për pushtetin e pakufi që gëzon”.
Këtu përfshihet Ligji për Prodhim për Mbrojtje, të cilin presidenti mund ta kishte përdorur në mënyrë më agresive për të detyruar kompanitë amerikane të prodhonin artikuj si maska apo aspiratorë. Por ai e përdori këtë ligj vetëm në mënyrë të kufizuar.
Studiuesit e së drejtës kushtetuese thonë se edhe në rastet kur presidenti nuk vepron për të vënë në jetë kërcënimet e tij, thjesht kanosjet nga posti i presidentit kanë ndikim.
Ndër kanosjet e fundit të presidentit është reagimi i tij ndaj platformës së medias sociale Twitter, pasi Twitter vuri një paralajmërim për përdoruesit pranë komenteve të presidentit, duke sinjalizuar se në postime kishte të pavërteta.
Presidenti nënshkroi një urdhër ekzekutiv të enjten ku kufizon mbrojtjen ekzistuese që gëzonin mediat sociale nga padi gjyqësore për deklarata të postuara në faqet e tyre.
“Twitter po mbyt LIRINË E FJALËS dhe unë si president nuk do ta lejoj të ndodhë,” tha presidenti të martën.
Kongresi mund të miratojë rregullore shtesë lidhur me operimin e platformave të medias sociale, por “presidenti nuk ka autoritet të tillë,” thotë ish-gjykatësi federal Michael McConnell, i cili tani drejton Qendrën Ligjore në Universitetin Stanford. “Ai thjesht shfryn,” thotë zoti McConnell.
“Nuk ka asgjë që bie ndesh me Amendamentin e Parë që mbron lirinë e fjalës në aktin e Twitterit për të vënë një shenjë paralajmëruese pranë komenteve të presidentit,” shton Jameel Jaffer, studiues në Universitetin Columbia. “E vetmja gjë që lidhet me Amendamentin e Parë është kërcënimi i presidentit të ndëshkojë Twitterin thjesht se vuri një paralajmërim për kontrollin e fakteve”.
Por Jack Balkin, profesor i së drejtës në Universitetin Yale thotë se presidenti ka tjetër synim:
“Presidenti do t’u çojë një mesazh arbitrave, jo lojtarëve. Ai do të paralajmërojë drejtuesit e kompanive të mos bëjnë numra me të”.
Profesori i medias në Universitetin Rutgers thotë se kjo është shumë e thjeshtë: presidenti do të ndezë bazën e tij politike:
“Për Presidentin Trump, çdo gjë fillon e mbaron me synimet politike,” thotë ai.
