Situata para pushtimit të Ukrainës, u zhvillua në tre pista. Në nëntor, inteligjenca amerikane paralajmëroi aleatët për planin e Moskës. Përpjekjet e Uashingtonit për të ndryshuar mendjen e Putinit ishin të mëdha. Në “aksion” u vendos edhe loja e dyfishtë e spiunëve. Ndërkohë që spitak edhe roli i Kinës.
Paralajmërimi
Në mesin e nëntorit, SHBA-të paralajmëruan drejtpërdrejt aleatët për planin e pushtimit, drejtori i Inteligjencës Kombëtare, Avril Haines, shkoi në Evropë për të shpjeguar situatën, e cila u prit me skepticizëm.
Muajin pasardhës, në fillim të dhjetorit, pati një paralajmërim të ri: me komunikime dhe përmes një artikulli në gazetën “Washington Post”, i cili kornizon në mënyrë të përsosur operacionin, duke treguar saktësisht përmasat e forcave të mobilizuara.
Ata mendojnë se ora “X” do të jetë në ditët e para të vitit. Detajet janë të rëndësishme, nuk mjaftojnë për t’u thelluar. Zgjedhja për të zbuluar informacionin, tepër i saktë, përmban katër aspekte: është një hap i pazakontë, sepse i zbulon Moskës atë që dinë në Uashington; thekson gravitetin; tregon se CIA ka burime të vlefshme dhe të dorës së parë; është një përpjekje e dëshpëruar për ta shtyrë Putinin të dorëzohet.
Agjencia drejtohet nga William Burns, një diplomat karriere me një të kaluar si ambasador në Rusi. Ai e njeh dosjen dhe personalisht shkon në kryeqytetin rus në fillim të nëntorit për të trajtuar çështjen dhe ndoshta mund të ketë publikuardokumente të tjera për t’i bërë bashkëbiseduesit të kuptojnë se Shtetet e Bashkuara janë në dijeni të asaj që po përgatitet.
Një skenë e ngjashme nga “Gjuetia për Tetorin e Kuq”. Vizita e drejtorit është e katërta që nga korriku nga zyrtarë të lartë të SHBA-së, një shenjë e përpjekjeve që po bëhen.
Ata përplasen në muret e Kremlinit. Cari është i bindur se ka gjithçka në anën e tij, ndoshta – një zbulim tjetër – ai dëshiron të kalojë Lojërat Olimpike Dimërore që zhvillohen në malet kineze.
Dy ditë më parë, gazeta “New York Times” shkroi se Pekini kishte kërkuar një “favor” për të shtyrë luftën, edhe pse nuk ka siguri për këtë informacion. Zbulimi pason një tjetër: amerikanët kishin kërkuar ndihmën e Kinës për muaj të tërë për të ndaluar katastrofën dhe madje do të jepnin edhe të dhëna. Por Republika Popullore nuk i besoi alarmit.
Mbledhja
Paralelisht, inteligjenca amerikane vazhdoi punën. Mbikëqyrja satelitore dhe elektronike është rritur. Ka mundësi që burime në tokën ruse, të kenë dhënë detaje të reja mbi qëndrimin politik dhe personal të Putinit. Nga ana tjetër, shërbimi sekret rus duhej të menaxhonte tre fronte:
1) SHBA di shumë, kush ka tradhtuar?
2) Ukraina është e informuar, cili do të jetë reagimi i saj?
3) Në rast të një sulmi, si do të përgjigjet komuniteti ndërkombëtar?
Sipas “New York Times”, Putin, pas ofensivës, ka shfryrë zemërimin e tij kundër bashkëpunëtorëve të vet, sepse ata i kishin parashikuar skenarë “rozë”.
Kjo u mbështet nga një burim i FBI-së, i cili gjithashtu i ka besuar “dikujt” në rrethin e Kremlinit. Një turne torturues që duhet të mbrojë identitetin e “spiunit”, duke mashtruar publikun, por që është i dobishëm për të mbjellë dyshime në shtëpinë e armikut.
Arena e Ukrainës është edhe më e paqartë. Rusët janë infiltruar në sistemin dhe aparatet e sigurisë, kanë mbështetje, ndaj duhet të luajnë sikur të ishin në oborrin e tyre. Çfarë raportuan miqtë në Kiev? Hipoteza: futuni brenda me njësitë tuaja ushtarake, Zelenskij do të shpëtojë.
“Mjegulla” e ka bërë konfuze pamjen e Carit? A janë verbuar nga lajme të pavërteta? Pro-rusët prisnin një shtytje të madhe dhe ata vazhduan me planet e makinerisë ushtarake. Kjo ndodhi me amerikanët në Irak kur ata u besuan liderëve shiitë. Dhe atëherë nuk ka asgjë më të lehtë se sa ta marrësh historinë që përputhet me dëshirat.
Reagimi i Ukrainës
Lojërat e shërbimeve të “007”, mund të kenë rrëshqitur në mes, ndërsa edhe Zelenskij, në prag të sulmit, nuk e fshehu acarimin për lajmet alarmante të publikuara nga Shtëpia e Bardhë. A e besonte apo ishte një taktikë kontigjente? Shefi i Shtabit të Ushtrisë ukarinase, Valery Zaluzhny, më 18 nëntor, ka një takim me gjeneralin amerikan Mike Milley, homologun e tij, kushtuar “aktiviteteve të Rusisë në rajon”.
Tre ditë më vonë, shefi i inteligjencës ukrainase, Kyrylov Budanov, në një intervistë me “Military Times”, konfirmoi rrezikun e pushtimit nga fundi i janarit deri në fillim të shkurtit. Artikulli është i mbushur me një hartë të detajuar me drejtime të mundshme. Ata e dinin. Dhe ata i tregojnë të gjithëve për këtë pa u marrë seriozisht.
Për shkak se ekspertët i kuptuan qartë pasojat e një konflikti të tillë – ky është shpjegimi i një analisti rus nga Këshilli i Rusisë – ata menduan se ato ishin të mjaftueshme për të parandaluar luftën. “Kemi gabuar”, – në parashikimin e fatkeqësisë.
Vrasësit
Një histori aventureske, tregoi më pas për një operacion për të vrarë Zelenskijn dhe që iu besua një grupi çeçenësh. Plani u parandalua nga një agjent rus, si për të konfirmuar artin e lojës së dyfishtë, ku nuk mund t’i besosh askujt.
Me kusht që edhe kjo mospërfillje të mos jetë një përpjekje për të ushqyer dyshime apo paranojë. Dy kompanitë mëmë të spiunazhit – SHBA dhe Rusia – kanë pasur gjithmonë frikën e madhe për t’u zhveshur nga një spiun kundërshtar që ofron para për të bashkëpunuar. Grim klasik. Më të kujdesshëm – në disa raste edhe të fiksuar – ishin amerikanët, deri në pikën e refuzimit të tyre. Në rastin e presidentit ukrainas, është e besueshme që Moska dëshiron ta eliminojë atë.
Për sa u përket vrasësve, përfshirja e supozuar e çeçenëve është “ekzotike”, ngjall vendosmërinë e tyre të njohur, merr parasysh rolin e tyre në aktivitete klandestine në emër të shërbimeve sekrete ruse.
Në të njëjtën kohë, duke pasur parasysh kushtet aktuale, është më e lehtë të jetë dikush afër liderit dhe jo “i huaj”. Në çdo rast, kurrë mos thuaj kurrë. E gjithë historia e Ukrainës është plot me surpriza.
“NYT”-SI